Als je uit elkaar gaat en samen een koopwoning hebt, komen er veel vragen op je af. Eén van die vragen is: wat gebeurt er met de hypotheek en de hypotheekrenteaftrek als één van ons in het huis blijft wonen? In dit blog lees je precies hoe dat zit — praktisch, helder en zonder ingewikkelde belastingtaal.
De hypotheekrenteaftrek bij scheiding: hoe werkt dat?
Zolang jullie nog samen eigenaar zijn van de woning én nog fiscale partners zijn, mogen jullie de hypotheekrente nog onderling verdelen in de belastingaangifte. Dat verandert zodra:
• de woning op naam van één van jullie komt te staan (bijvoorbeeld via de notaris), of
• jullie niet meer als fiscale partners worden gezien (bijvoorbeeld na inschrijving van het echtscheidingsverzoek én vertrek van één van beiden uit de woning).
Vanaf dat moment mag alleen degene die eigenaar is én in het huis woont, de rente nog aftrekken in de aangifte. De ander verliest het recht op renteaftrek, zelfs als die nog tijdelijk meebetaalt aan de hypotheek.
Scheidingsregeling: tijdelijke renteaftrek na vertrek
Belangrijk om te weten: de partner die vertrekt, mag nog maximaal twee jaar na vertrek zijn of haar deel van de hypotheekrente aftrekken, zolang hij/zij nog mede-eigenaar is én de ex-partner in de woning blijft wonen. Dit heet de scheidingsregeling. Daarna vervalt het recht op renteaftrek volledig.
Tip: Maak duidelijke afspraken over het moment waarop het eigendom én de betalingen veranderen. Dat voorkomt fiscale verrassingen.
Wat betekent dit voor degene die vertrekt?
De partner die vertrekt en uitgekocht wordt, ontvangt meestal een bedrag — de helft van de overwaarde. Dit bedrag telt vanaf dat moment mee als vermogen in box 3. Als het boven de vrijstelling uitkomt, betaal je hierover vermogensbelasting.
Daarnaast vervalt het recht op hypotheekrenteaftrek zodra je geen eigenaar meer bent, of na maximaal twee jaar als je nog wel mede-eigenaar bent (zie hierboven). Omdat de woning niet in de verkoop komt maar wordt overgenomen, geldt ook niet de tijdelijke regeling waarbij je nog twee jaar rente mag aftrekken voor een huis dat je hebt verlaten en dat te koop staat.
Partneralimentatie en gebruiksvergoeding
Let op: als de vertrekkende partner geen gebruiksvergoeding ontvangt voor het aandeel in de woning dat de ex-partner gebruikt, kan het eigenwoningforfait als betaalde partneralimentatie worden aangemerkt. Dit heeft fiscale gevolgen. Overleg hierover met een (fiscaal) adviseur.
Let op de bijleenregeling
Heb je plannen om een nieuwe woning te kopen? Dan is het belangrijk om rekening te houden met de bijleenregeling.
Deze regeling bepaalt dat je de overwaarde uit je oude woning moet gebruiken voor de aankoop van een nieuwe woning, als je opnieuw volledige hypotheekrenteaftrek wilt krijgen. Gebruik je (een deel van) die overwaarde niet, dan is over dat deel van je nieuwe hypotheek de rente niet aftrekbaar. Dit kan dus fiscale gevolgen hebben.
Wat moet je regelen met de bank en notaris?
De overname van de woning moet officieel geregeld worden via een notaris. Maar eerst moet de bank toestemming geven. De bank beoordeelt of degene die de woning overneemt, de hypotheeklasten zelfstandig kan dragen.
Soms betekent dit dat de hypotheek moet worden aangepast of zelfs helemaal oversloten. Denk dan aan:
• een nieuwe toetsing van het inkomen;
• aanpassing van het rentepercentage;
• eventueel boeterente bij vervroegde aflossing.
Laat je tijdig adviseren door een hypotheekadviseur. En bespreek samen wie de kosten van de aanpassing draagt.
Belangrijk bij huwelijk of geregistreerd partnerschap
De bank neemt een hypotheekaanvraag voor één persoon meestal pas in behandeling zodra de scheiding officieel is afgerond. Dit betekent:
• het convenant moet zijn ondertekend,
• de scheidingsbeschikking van de rechtbank moet binnen zijn, en
• deze beschikking moet zijn ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
Pas dan kan de bank de hypotheek daadwerkelijk gaan beoordelen. Houd hier dus rekening mee bij het plannen van de overdracht.
Nieuwe hypotheekregels
Als je een nieuwe hypotheek afsluit om de ander uit te kopen, moet deze annuïtair of lineair worden afgelost om voor renteaftrek in aanmerking te komen.
Verlies de WOZ-waarde en verzekeringen niet uit het oog
De waarde van je woning (de WOZ-waarde) is belangrijk voor de belasting. Controleer of deze waarde nog klopt. Een te hoge WOZ-waarde kan leiden tot een hoger eigenwoningforfait.
Daarnaast moet je de verzekeringen goed nakijken:
• De opstalverzekering moet op naam van de nieuwe eigenaar komen.
• De overlijdensrisicoverzekering (die vaak gekoppeld is aan de hypotheek) moet misschien aangepast of stopgezet worden. Let ook op wie de begunstigde is.
Hoe werkt de belastingaangifte in het jaar van de scheiding?
Het jaar waarin je uit elkaar gaat, is een overgangsjaar voor de belasting. Je mag kiezen of je dat jaar nog samen aangifte doet of apart. Door goed te plannen, kun je soms optimaal gebruikmaken van fiscale voordelen.
Zeker als jullie inkomens verschillen of als er sprake is van dubbele woonlasten, kan het lonen om dit samen met een belastingadviseur te bekijken.
Wat kun je nu doen?
Hieronder vind je een praktische checklist:
- Laat je goed adviseren door een financieel of hypotheekadviseur
- Vraag op tijd goedkeuring van de bank voor de overdracht
- Regel de overdracht van de woning via een notaris
- Informeer je over de fiscale gevolgen van uitkoop (box 1 en box 3)
- Pas de verzekeringen aan die aan de woning zijn gekoppeld
- Leg afspraken over betalingen, overdrachtsmoment en kosten vast in een convenant
- Laat je belastingaangifte voor het scheidingsjaar indien nodig begeleiden
Hulp nodig bij het maken van deze keuzes?
Als advocaat-mediator help ik stellen om hun scheiding niet alleen juridisch, maar ook financieel en fiscaal goed te regelen. Ik begeleid jullie stap voor stap bij het maken van duidelijke afspraken en stel het convenant op waarin alle relevante zaken worden vastgelegd — van de overname van de woning tot de verdeling van de financiën. Zodat je met helderheid, overzicht en rust verder kunt.
Wil je weten hoe dit in jullie situatie uitpakt? Neem gerust contact met me op. Ik denk met jullie mee.
NB: Deze blog is gebaseerd op de actuele regelgeving (2025) en relevante fiscale en juridische aandachtspunten.