Tijdens het event De Ideale Scheiding, dat op 25 januari 2019 plaatsvond, mocht ik een korte presentatie geven over het onderwerp ‘Het belang van het kind, bezien vanuit mijn professie als advocaat-mediator’. In deze blog geef ik een integrale weergave van deze presentatie.

Belang van het kind bij scheiding

Wat is het belang van het kind eigenlijk? Er is en wordt veel over gezegd en geschreven. Ouders in een zittingszaal of aan de mediationtafel weten ook precies te vertellen wat wel en wat niet in het belang van het kind is. Vaak verschillen ze hierover aanzienlijk van mening. Voor mij in mijn werk als advocaat-mediator betekent handelen in het belang van het kind dat je als ex-partners de scheiding op een constructieve en duurzame manier regelt en het ouderschap ook na de scheiding samen blijft voortzetten. Dit houdt in dat je elkaar als ouder respecteert en op een respectvolle en positieve manier met elkaar communiceert over zaken aangaande kinderen, op zo’n manier dat de kinderen kunnen opgroeien in een veilige, stabiele en liefdevolle omgeving. Ook al is dit in twee huizen. Ik weet uit de praktijk dat dit ook kan. Mijn partner heeft ook twee kinderen die het bij ons naar hun zin hebben, maar vanuit de auto ook zo weer de woning van hun moeder binnenrennen, waar ze het ook naar hun zin hebben. Alhoewel mijn partner en zijn ex geen vrienden zijn, kunnen ze als ouders goed met elkaar communiceren en respecteren zij elkaar ook in die rol.

Het belang van het kind in de advocatuur

Ik ben opgeleid als advocaat. Hierbij leer je partijdig te zijn en alleen het belang van je klant te dienen. Dit staat ook zo in de Gedragsregels voor de advocatuur. Omdat je het belang van je klant dient, neem je dus vaak ook de standpunten van je klant over. De dienstverlening is daarbij meer gericht op ouders en wat zij over en weer willen en niet zozeer op de kinderen.
Door mijn aansluiting bij de vFAS (Nederlandse vereniging Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators) en de hierbij gevolgde opleiding tot scheidingsmediator is mij meer bekend geworden over zaken als het rouwproces bij een scheiding, de scheidingsmelding, de noodzaak voor ouders hun relatie als partners om te vormen naar een relatie als gescheiden ouders en de rol van kinderen bij een scheiding.

In de praktijk blijkt echter vaak dat mensen mij als advocaat willen ‘inhuren’ om hun standpunt aan een rechter voor te leggen of om zich te verweren tegen een door de andere partij bij de rechtbank ingediend verzoek. Mensen die voor scheidingsmediation bij mij komen, willen graag dat alles zo snel en goedkoop mogelijk wordt geregeld. Over emoties praten, dat liever niet. Dat is vervelend en pijnlijk, dat is niet nodig. Of bijvoorbeeld tijdens een zitting wil men juist wel over emoties praten, met name om de boosheid te uiten of om de ander zwart te maken.

Een procedure bij de rechtbank is gericht op het uitwisselen van (feitelijke of juridische) standpunten. Zo’n procedure wordt ook wel een ‘toernooi-model’ genoemd. Door de manier waarop er geprocedeerd moet worden (de ene partij dient een verzoekschrift in met daarin alle wensen en vorderingen verwoord, waarop de andere verplicht is te reageren met een verweerschrift en alle punten zo veel als mogelijk moet zien te weerleggen) dwingt het partijen al direct in de vechtstand te gaan staan. Binnen een procedure is er ook geen of erg weinig ruimte voor emoties. Er moeten immers zaken worden afgewikkeld en door een rechter beslissingen worden genomen over allerhande financiële en juridische zaken.

Door het toenemende aantal vechtscheidingen is er gelukkig wel een verandering te bespeuren in de rechtspraak en de manier waarop een scheiding via een rechtbank wordt geregeld. Naar aanleiding van de Divorce Challenge onder leiding van André Rouvoet is men bezig om te kijken of te procedure bij de rechtbank gewijzigd kan worden en er een gezinsadvocaat of -vertegenwoordiger kan worden aangesteld die de belangen van alle gezinsleden behartigt en de standpunten van beide ouders in een gezamenlijk stuk aan de rechtbank presenteert.

Binnen de vFAS is er ook steeds meer aandacht voor emoties en de betekenis van een scheiding voor kinderen. Zo staat er in de Gedragsregels van de vFAS-mediator opgenomen dat een vFAS-mediator ‘passende aandacht besteedt aan emotionele en relationele aspecten bij partijen en hun kinderen’. Daarnaast is er inmiddels ook een Gedragscode voor de vFAS-advocaat. Hierin staat onder meer vermeld dat een vFAS-advocaat geen termen als winnen of verliezen gebruikt, een constructieve en oplossingsgerichte benadering nastreeft, een basishouding heeft van een probleemoplosser en bruggenbouwer en rekening houdt met de belangen van kinderen.

Ik, het advocaat-zijn en het belang van het kind

Mensen die mij kennen weten dat ik een aantal jaar geleden steeds meer weerstand kreeg tegen mijn werk, met name tegen mijn werk als advocaat en de zaken die ik als advocaat behandelde: steeds al die boze mensen aan tafel of aan de telefoon, al die procedures over de kinderen (een zorgregeling, de kosten voor de kinderen, een ouderschapsplan), het slecht praten over de ander ouder, het weghouden van kinderen, politiebemoeienis al dan niet met aangiftes, dikke Raadsrapporten met allerhande adviezen waaronder een ondertoezichtstelling…

Ik werd steeds ongelukkiger. Ik wil juist mensen helpen om ‘uit de shit te komen’, maar ik voelde me steeds meer een pion, ingehuurd door een klant, om te kunnen inzetten op zijn of haar strijdtoneel.

Het was op een gegeven moment zo erg dat ik heb besloten te stoppen met het aannemen van eenzijdige zaken, waarin geprocedeerd moest worden, en me alleen ben gaan richten op mediation. Zo kon ik tenslotte wel constructief en oplossingsgericht bezig zijn. Ik heb er zelfs aan gedacht om te stoppen als advocaat. Ik had zo’n weerstand tegen al die negativiteit, dat vechten, dat polariseren. Verbinden, dat is wat ik wil!

Een conflict is een mogelijkheid om te groeien!

Totdat ik ergens in deze periode de opleiding Strategisch Coachen bij Regi Melcherts deed. Hij begon deze opleiding met de quote: een conflict is een mogelijkheid om te groeien! …..
Zo, die kwam binnen! Wat? Kan dat echt? Een conflict met alle bijbehorende negativiteit, kan leiden tot iets moois, tot groei? Wauw! Zo had ik het nog nooit bekeken! En, dàar wilde ik wèl aan bijdragen! Dit was voor mij een echte eye-opener en bood mij weer perspectief!

Werken met de methodiek van Succesvol Scheiden Nederland, in het belang van het kind

Vanuit dit nieuwe perspectief kreeg ik weer zin in mijn werk en ben ik me hier verder in gaan verdiepen en zaken gaan onderzoeken. Daarbij raakte ik onder meer bekend met de methodiek van Succesvol Scheiden Nederland (SSN), die kortgezegd inhoudt: psycho-sociale begeleiding van mensen in scheiding met aandacht voor het verwerken en neutraliseren van de emoties, het verbeteren van de communicatie en het vormgeven van het ouderschap na scheiding. Voor mij was deze methodiek het nog ontbrekende stuk in mijn dienstverlening. Om die reden ben ik de opleiding tot scheidingscoach bij SSN gaan volgen. Alles wat ik tot dan toe had gedaan en geleerd, kwam voor mij in deze opleiding samen. Een feest om te doen en in de praktijk te kunnen gaan toepassen!

Ik integreer de scheidingscoaching nu in mijn bestaande diensten. Zo combineer ik het met mediation. Ook werk ik waar nodig samen met collega-scheidingscoaches, bijvoorbeeld als bij een mediation een van de partijen behoefte heeft aan extra emotionele ondersteuning en begeleiding. Ik ben aan het pionieren en aan het onderzoeken hoe ik met deze nieuwe kennis en benadering nog meer en beter maatwerk kan leveren. Graag zou ik hierover met collega-advocaat-mediators in contact komen en hier verder over willen brainstormen!

Ik ben in ieder geval weer blij! Ik kan weer werken vanuit mijn missie: het inzicht geven in de situatie, het helpen om een scheiding constructief te regelen en de klanten te helpen om van de situatie te leren en hiervan te groeien. Ik werk nu eigenlijk als een soort coachende advocaat-mediator.

Op deze manier kan ik wèl in het belang van kinderen werken!