Wanneer je gaat scheiden, kan het voor jou en je ex onduidelijk zijn wat er nu gaat gebeuren met het pensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk. Moet dit verdeeld worden? Ook als het pensioen slechts is opgebouwd door één van de ex-partners? En hoe breng je het pensioenfonds of de verzekeraar op de hoogte van de scheiding?

Allereerst is het belangrijk om te vermelden dat de regels omtrent de verdeling van pensioen niet alleen van toepassing zijn bij echtscheiding, maar ook bij scheiding van tafel en bed en bij beëindiging van geregistreerd partnerschap.

Het te verdelen pensioen bestaat uit het ouderdomspensioen en het nabestaandenpensioen. Het ouderdomspensioen wordt uitgekeerd op het moment dat de pensioengerechtigde leeftijd wordt bereikt. Het nabestaandenpensioen wordt uitgekeerd wanneer de partner die het pensioen opbouwt overlijdt. Het basispensioen van de overheid (AOW) hoef je niet te verdelen; iedereen heeft hier recht op.

 

Uitzonderingen

Er zijn enkele uitzonderingen voor de verdeling van het pensioen. Zo gelden er andere regels voor scheidingen vóór 1 mei 1995. Daarnaast vindt er geen verdeling van het ouderdomspensioen plaats wanneer dit pensioen minder bedraagt dan ongeveer €420,- per jaar.

 

Scheiding melden

Het is noodzakelijk dat je de pensioenuitvoerder op tijd op de hoogte brengt van de scheiding. Voor het melden van de scheiding gebruik je het formulier ‘Mededeling van scheiding in verband met de verdeling van ouderdomspensioen’. Dit formulier moet je binnen twee jaar na de officiële scheidingsdatum, dat is de datum van inschrijving van de beschikking in de registers van de burgerlijke stand, sturen naar de pensioenuitvoerder.

 

Het ouderdomspensioen

Wanneer jullie gaan scheiden, hebben jij en je partner allebei recht op de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk door een van jullie is opgebouwd. Dit is opgenomen in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Het is ook mogelijk dat jullie andere afspraken maken over (de verdeling van) het pensioen. Hiervoor hebben jullie vier mogelijkheden:

  • Jullie spreken af om géén ouderdomspensioen te verdelen;
  • Jullie spreken af dat jullie allebei recht hebben op de helft van het ouderdomspensioen;
  • Jullie komen overeen dat er een andere verdeling van het ouderdomspensioen zal plaatsvinden;
  • Jullie kiezen ervoor om het opgebouwde ouderdomspensioen te splitsen (conversie).

 

Geen verdeling van het ouderdomspensioen

Wanneer jullie ervoor hebben gekozen om het ouderdomspensioen niet te verdelen, moet één van jullie het ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ invullen, waarbij het noodzakelijk is dat jullie dit formulier allebei ondertekenen. Hierna dienen jullie dit formulier op te sturen naar de betreffende pensioenuitvoerder(s). Hierbij sturen jullie een kopie van het stuk waar de afspraak in is vastgelegd. Dit kunnen de huwelijkse voorwaarden, partnerschapsvoorwaarden of het echtscheidingsconvenant zijn. Met behulp van dit formulier brengen jullie de pensioenuitvoerder op de hoogte van de scheiding en weet hij welk deel van het pensioen hij aan wie moet uitkeren.

 

 Beide partners krijgen de helft van het ouderdomspensioen

Dit is de standaardregeling met betrekking tot de verdeling van het ouderdomspensioen. Het is voldoende dat jij of je ex het ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ invult, ondertekent en binnen twee jaar opstuurt naar de pensioenuitvoerder. Dit formulier hoeft in deze situatie dus niet per se door beide ex-partners ondertekend te worden.

 

Andere verdeling van het ouderdomspensioen

Jullie kunnen ook andere afspraken maken of hebben gemaakt over de verdeling van het pensioen. Deze afspraken moeten jullie binnen twee jaar na de scheiding bij de pensioenuitvoerder melden door het formulier ‘Mededeling van scheiding in verband met verdeling van het ouderdomspensioen’ op te sturen naar het pensioenfonds of de verzekeraar. Je kunt ervoor kiezen om dit formulier samen met je ex in te vullen en op te sturen, maar dit mag je ook zelf doen. Het is voldoende dat één van de ex-partners het formulier invult en opstuurt.

Wanneer er tijdens het huwelijk bij meerdere pensioenuitvoerders pensioen is opgebouwd, dan is het belangrijk dat jullie het formulier ook naar deze pensioenuitvoerder(s) sturen.

 

Splitsing van het ouderdomspensioen (conversie)

Wanneer jullie kiezen voor conversie, wordt het deel van het ouderdomspensioen waar de ex-partner die het pensioen zelf niet heeft opgebouwd recht op heeft, omgezet in een eigen pensioenaanspraak. Het is belangrijk dat beide ex-partners instemmen met de conversie. Iedere ex-partner zal na deze omzetting het ouderdomspensioen uitgekeerd krijgen wanneer deze zelf de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Wanneer jullie hebben gekozen voor conversie, is de ex-partner die het pensioen niet heeft opgebouwd, niet meer afhankelijk van de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd. Er ontstaat namelijk een zelfstandige pensioenaanspraak.

Wanneer jullie kiezen voor conversie, dan moeten jullie binnen twee jaar na de scheiding het ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ invullen en opsturen aan de pensioenuitvoerder. Dit formulier moeten jullie beiden ondertekenen. Daarnaast sturen jullie een gewaarmerkte kopie van de huwelijkse voorwaarden, partnerschapsvoorwaarden of het scheidingsconvenant.

 

Nadelen van conversie

Conversie heeft echter ook nadelen. Zo heb je geen recht op nabestaandenpensioen wanneer je ex-partner overlijdt vóór de pensioendatum. Jullie kunnen er om deze reden voor kiezen om het nabestaandenpensioen gedeeltelijk in de conversie te betrekken. Ook kan er een overlijdensrisicoverzekering worden afgesloten.

 

Het nabestaandenpensioen

De Wet verevening pensioenrechten bij scheiding is niet van toepassing op het nabestaandenpensioen. Het nabestaandenpensioen wordt uitgekeerd wanneer de persoon die het pensioen heeft opgebouwd, overlijdt. Dit pensioen hoeft dus, in tegenstelling tot het ouderdomspensioen, niet verdeeld te worden.

Voor de gevolgen van het nabestaandenpensioen bij een scheiding is het belangrijk om onderscheid te maken tussen het nabestaandenpensioen op opbouwbasis en het nabestaandenpensioen op risicobasis. Het nabestaandenpensioen op opbouwbasis is een geldbedrag dat bij overlijden zal worden uitgekeerd aan de nabestaanden. Bij deze vorm van nabestaandenpensioen behoud je, wanneer jullie gescheiden zijn, het recht op nabestaandenpensioen.

Het nabestaandenpensioen op risicobasis is een verzekering die zal uitkeren wanneer de partner overlijdt terwijl hij of zij deelneemt aan de pensioenregeling. Bij deze vorm van nabestaandenpensioen behoudt de ex-partner na scheiding geen recht op het nabestaandenpensioen. Het is dus belangrijk om bij de betreffende pensioenuitvoerder na te gaan van welke vorm van nabestaandenpensioen sprake is.

 

Mijn partner is hertrouwd, wat nu?

Wanneer een of beide ex-partners een nieuw huwelijk of partnerschap aangaan, zal dit geen gevolgen met zich meebrengen voor de verdeling van het ouderdomspensioen. Bij nabestaandenpensioen is dit anders. Wanneer de ex-partner aanspraak behoudt op het nabestaandenpensioen, dan heeft de nieuwe partner geen volledig recht op dit pensioen. De nieuwe partner heeft dan slechts een aanspraak op dit pensioen vanaf de datum van het nieuwe huwelijk. Wanneer de ex-partner echter afstand heeft gedaan van zijn pensioenaanspraak, dan maakt de nieuwe partner wel aanspraak op het gehele bedrag.

 

Voor vragen over pensioenverevening bij scheiding, neem contact op of stuur een email naar info@advocatenpraktijkdenhollander.nl

 

Deze blog is een coproductie van mr. Petra den Hollander en Iris Adamidis.