Verhuizen na een scheiding: een nieuw leven beginnen samen met de kinderen. Heb je samen met je ex het gezamenlijk gezag over de kinderen, dan zal je ex jou toestemming moet geven om te mogen verhuizen. Wat nou als je deze toestemming niet krijgt? Een oplossing kan dan zijn om vervangende toestemming aan de rechter te vragen. Wil zo’n verzoek echter een kans van slagen hebben, moet dit wel goed worden onderbouwd en aan diverse criteria voldoen.
Mag je na jullie scheiding samen met de kinderen gaan verhuizen?
Je hebt net een scheiding achter de rug. Je bent je aan het oriënteren op je nieuwe leven. Je wilt het liefst verhuizen naar een andere woonplaats, ver weg van hier. Je hebt in je huidige woonplaats veel herinneringen liggen die je liever achter je wilt laten. Je wilt hier graag van loskomen en een nieuw leven opbouwen. Of je hebt inmiddels een nieuwe partner die niet bij je in de buurt woont. Je denkt er over om in de toekomst samen met de kinderen bij hem in te trekken of samen een nieuw huis te kopen. Je vraagt je alleen af of je wel zomaar met de kinderen van jou en je ex-partner mag verhuizen naar een andere woonplaats. Heb jij dit helder voor jouw situatie?
Wil je hier meer over weten?
Tijdens de echtscheidingsprocedure heb je hier niet met je ex over gesproken, omdat dit toe niet aan de orde was of omdat je niet wist dat dit ook een belangrijk punt is om afspraken over te maken. Je hebt hier dan ook niets over in het ouderschapsplan laten vastleggen. Je wilt eigenlijk eerst weten hoe het zit voordat je hier überhaupt met je ex over gaat praten. Je hebt het idee dat dit wel gevoelig zal liggen bij hem en dat hij het hier wellicht helemaal niet mee eens zal zijn. Hij wil de kinderen namelijk liever vaker zien dan dat hij ze nu ziet of misschien juist nog actiever bij het leven van de kinderen betrokken zijn dan dat hij nu al is. Je vraagt je af of je ex hier toestemming voor moet geven en als hij dat dan weigert, je dan gewoon niet kunt verhuizen of dat er dan toch nog mogelijkheden zijn. Je moet er eigenlijk niet aan denken dat verhuizen niet mogelijk is. Je hebt dan het gevoel echt nooit los te komen van je leven met hem. Eigenlijk kan je dan nooit een heel nieuw leven beginnen. Natuurlijk realiseer je je wel dat er altijd een band met je ex zal zijn omdat jullie samen kinderen hebben. Je vindt ook wel dat je ex een rol moet blijven spelen in het leven van de kinderen, maar wil daar niet alles, zoals bijvoorbeeld het opnieuw beginnen in een andere woonplaats, voor laten.
Wanneer mag je nou eigenlijk samen met de kinderen verhuizen?
Om je een goed antwoord te kunnen geven op deze vraag, is het eerst belangrijk om te weten of jij en je ex gezamenlijk gezag hebben over de kinderen. Als je getrouwd bent geweest, heb je na de scheiding allebei nog het gezag over de kinderen. Als jullie bijvoorbeeld alleen hebben samengewoond en je hebt daarbij niet geregeld dat jullie samen het gezag hebben en je ex heeft bijvoorbeeld alleen de kinderen erkend, dan heb jij alleen het gezag over de kinderen en kun je in principe doen wat je wilt, zonder dat je de toestemming van je ex nodig hebt.
Heb je wel samen het gezag, wat wij dan het gezamenlijk gezag noemen, dan heb je voor belangrijke beslissingen, waaronder het verhuizen naar een andere woonplaats, de toestemming van je ex nodig.
Hierbij is dan verder van belang wat de afstand tussen je huidige woonplaats en de plaats waar je naar toe zou willen verhuizen. Als de afstand gering is, is dat vaak voor de andere ouder geen probleem. Juist als de gewenste woonplaats op een aanzienlijke afstand van de huidige woonplaats ligt, geeft dit problemen tussen ex-partners en wil een ouder geen toestemming geven omdat hij de kinderen niet minder wil zien.
Het is dan ook erg belangrijk om als zo’n kwestie zich gaat voordoen, te proberen er in overleg met je ex uit te komen. Desnoods schakel je hiervoor een mediator in die jullie hierbij begeleidt. Maar, lukt het niet om er in overleg met je ex, al dan niet via mediation, uit te komen, dan heb je dus geen toestemming en zou je dus niet kunnen verhuizen.
Er bestaat dan toch een mogelijkheid om te verhuizen en dat is dan door bij de rechtbank een verzoek in te dienen en de vervangende toestemming van de rechter, dus in plaats van de toestemming van je ex, te vragen. Of zo’n verzoek wordt toegewezen hangt af van alle omstandigheden die in jouw geval van toepassing zijn. Uit de eerdere uitspraken van rechtbanken over dit onderwerp vallen wel een aantal criteria af te leiden. Ik zal deze criteria hierna opnoemen en daarbij steeds aangeven hoe je aan zo’n criteria zou kunnen voldoen.
Criteria voor het krijgen van vervangende toestemming van de rechter om te mogen verhuizen zijn:
1. de noodzaak om te verhuizen:
Een duidelijke noodzaak om te verhuizen is bijvoorbeeld als je op de werk verplicht wordt overgeplaatst naar een andere locatie, waardoor je een veel grotere reisafstand krijgt. Vaak worden er echter andere redenen genoemd, meer emotionele of medische redenen of de mogelijkheid van huisvesting in een andere woonplaats of het feit dat je nieuwe partner aan zijn woonplaats is gebonden. Deze redenen moeten dan wel heel erg goed onderbouwd worden. De rechter neemt namelijk niet zomaar aan dat het echt noodzakelijk voor je is om te gaat verhuizen. De rechter kijkt daarbij ook steeds naar de belangen van jou en de kinderen en de belangen van je ex: wiens belangen wegen zwaarder?
2. de mate waarin de verhuizing is doordacht en is voorbereid:
Het goed voorbereiden van een gewenste verhuizing is ook belangrijk. Je kunt dan denken aan dingen zoals het vinden van werk of in ieder geval het onderzoeken van de mogelijkheden voor werk in de nieuwe woonplaats, het informeren naar de mogelijkheden voor de kinderen om te kunnen sporten in de nieuwe woonplaats, de mogelijkheden voor kinderopvang en naschoolse opvang.
3. de door de verhuizende ouder geboden alternatieven en maatregelen om de gevolgen van de verhuizing voor de kinderen en de andere ouder te verzachten en/of te compenseren:
Als jij de ouder bent die wilt gaan verhuizen zal je duidelijke voorstellen moeten doen aan je ex om de gevolgen van de verhuizing te compenseren. Deze heeft er immers niet om gevraagd dat je gaat verhuizen, waardoor hij de kinderen mogelijk veel minder gaat zien. Je kunt daarbij denken aan een uitbreiding van de omgangsregeling maar ook aan een financiële compensatie. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan het betalen van de extra kosten van het halen en/of brengen van de kinderen.
4. de mate waarin de ouders in staat zijn tot onderlinge communicatie en overleg:
Communicatie tussen ouders na een scheiding is altijd belangrijk, maar bij een wens om te gaan verhuizing naar een andere woonplaats ver weg van je ex, is het nog belangrijker dat je communicatie tussen jullie goed is. Als de communicatie al slecht was en is, is het risico groot dat de verstandhouding tussen jou en je ex alleen maar slechter zal worden als je gaat verhuizen. Zo’n verslechtering van de communicatie is nooit in het belang van de kinderen en kan daarom voor een rechter een reden zijn om een verzoek om vervangende toestemming af te wijzen. Dus, mocht je plannen hebben om te gaan verhuizen, zorg ervoor dat de communicatie met je ex goed is en blijft.
5. de rechten van de andere ouder en de kinderen op onverminderd contact met elkaar in een vertrouwde omgeving:
Hier gaat het over het recht om omgang tussen je ex en de kinderen. Goed contact tussen de kinderen en je ex is erg belangrijk. Een verhuizing van dit contact niet onder druk zetten. Door de scheiding hebben de kinderen al veel meegemaakt. Dit mag niet door een verhuizing nog eens worden verergerd voor de kinderen. Dit punt zal meer spelen bij wat oudere kinderen, die alles veel meer bewust meemaken, dan bij nog erg jonge kinderen.
6. de verdeling van de zorgtaken en de continuïteit van de zorg:
Het maakt uit hoe jij tijdens je huwelijks of relatie met je ex de zorgtaken had verdeeld. Was jij degene die het minst werkte en dus het grootste gedeelte van de tijd voor de kinderen zorgde of was het juist je ex die huisvader was. Het is belangrijk dat de ouder die de meeste zorgtaken had en heeft, deze ook na een verhuizing nog kan uitvoeren. Dit betekent aan de andere kant ook dat als jouw ex tijdens jullie huwelijk of relatie en misschien nu nog steeds een actieve rol heeft in het leven van de kinderen, bijvoorbeeld meegaan naar zwemlessen of voetbal, aanwezig zijn bij schoolactiviteiten, hij deze actieve rol ook na een verhuizing zou moeten kunnen behouden. Vaak is dat gelet op de veel grote afstand tussen de woonplaatsen na een verhuizing praktisch niet meer haalbaar. Dit kan een reden zijn voor afwijzing van een verzoek, maar dit zal wel altijd worden bekeken samen met de andere criteria.
7. de frequentie van het contact tussen de kinderen en de andere ouder voor en na de verhuizing:
Als er nu al een beperkte omgangsregeling tussen je ex en de kinderen is, bijvoorbeeld van één weekend per twee weken, dat hoeft een verhuizing niet te betekenen dat het contact tussen je ex en de kinderen verminderd. Dit is uiteraard wel anders als er sprake is van een co-ouderschapsregeling, waarbij je de zorg 50/50 hebt verdeeld. Een verhuizing zal betekenen dat deze regeling niet meer op deze manier kan worden uitgevoerd. Een rechter vindt dat vaak niet in het belang van kinderen en zal daarom dan een verzoek om vervangende toestemming afwijzen.
8. de leeftijd van de kinderen, hun mening en de mate waarin de kinderen geworteld zijn in hun omgeving of juist gewend zijn aan verhuizingen:
De mening van de kinderen zelf is natuurlijk ook erg belangrijk: een rechter houdt rekening met de mening van kinderen vanaf 12 jaar en ouder. Dan kan het ook nog zo zijn dat de mening van en het ene kind de verhuizing van een broertje of zusje bepaalt omdat het belangrijk is dat broertjes en zusje samen kunnen blijven. De mening van een kind is belangrijk, maar is voor een rechter niet altijd doorslaggevend.
Als de kinderen, zeker als ze wat ouder zijn, zijn geboren en getogen in hun woonplaats, daar naar school gaan en hier hun vriendjes en familie hebben wonen, zal de rechter een verzoek tot vervangende toestemming meestal ook afwijzen.
9. de (extra) kosten van de omgang na de verhuizing:
Als een omgangsregeling zoveel meer kosten met zich mee zal brengen, die beide ouders niet kunnen betalen, zal de rechter een verzoek ook afwijzen. Als dit geen of niet veel extra kosten met zich meebrengt, kan je bijvoorbeeld voorstellen dat jij deze extra kosten voor je rekening neemt.
Mocht je ex jou dus geen toestemming geven om samen met de kinderen te verhuizen, zal je een verzoek om vervangende toestemming moeten indienen bij de rechter. Om dan deze vervangende toestemming te krijgen moet je dus vooral goed en objectief onderbouwd aantonen dat het niet (alleen) jouw eigen behoefte is om te gaan verhuizen, maar vooral dat je de verhuizing goed hebt voorbereid, alles hebt afgewogen en er verder geen andere mogelijkheid was of is om met de kinderen samen te verhuizen.
Auteur: mr. Petra den Hollander